Preobraženja (izabrane pesme)
Antun Branko Šimić
Poezija, Novi naslovi, Akcija 3 za 1399
Antun Branko Šimić bio je jedan od malobrojnih ljudi predatih duhu, jedan od malobrojnih idealista koji svojim dubokim, tamnim, ozbiljnim pogledom prate samo delatnost misli i koji su spasli svoj razum od privlačnog, nasmejanog vrtloga frivolnosti, zgodne površnosti, trenutnog zadovoljenja.
Antun Branko Šimić bio je jedan od malobrojnih ljudi predatih duhu, jedan od malobrojnih idealista koji svojim dubokim, tamnim, ozbiljnim pogledom prate samo delatnost misli i koji su spasli svoj razum od privlačnog, nasmejanog vrtloga frivolnosti, zgodne površnosti, trenutnog zadovoljenja.
(Marko Ristić)
U žudnji za zdravljem, za fizičkom moći, u rasponu psihičkih snaga i fizičkih klonuća rodila se pjesma tjelesnosti, pjesma tijelu, koje sačinjava sve, izvan kojega nema spasa; pjesma trupini, truplu, lesu, plotu, krvi, puti, mesu, šumoru u žilama, vatrama u venama; pjesma tijelu, koje nosi život i koje daje posvemašnju smrt. U toj himni tijelu, u tom jauku nad lešom, iz njega i u njemu rađa se krik, vrisak, molitva bogu i konačna rezignacija, totalna sumnja, praznina, pomirenje. U tom tjelesnom raspeću on je napisao najdublje pjesme o ženama u našoj literaturi.
(Ivan Goran Kovačić)
Premda je za života objavio samo jednu zbirku pesama (Preobraženja, 1920), A. B. Šimić je svojom meteorskom pojavom i intenzivnim unutrašnjim izgaranjem u međuprostoru vezanog i slobodnog stiha uspeo da sublimira nadanja i trvenja celokupnog pesničkog iskustva epohe. Od mladićkih nemira i rastrzanosti, obojenih matoševskim impresionizmom, preko duhovne teskobe i egzistencijalne samoće, tonirane melanholijom nemačkog ekspresionizma, do spuštanja pogleda sa astralnih visina na telo siromaha i malograđansku hipokriziju – Šimićeva lirika krajnjeg subjektivizma ogledalo je nemoći čoveka pred ključnim pitanjima života i svemira.
- ISBN: 9788660361945
- Broj strana: 150
- Pismo: Latinica
- Povez: Mek
- Format: 19,6X12,7
- Godina izdanja: 2023
Antun Branko Šimić
Antun Branko Šimić (Drinovci, 18. novembar 1898 – Zagreb, 2. maj 1925) bio je hrvatski pesnik, esejista, kritičar i prevodilac.
Osnovnu školu pohađao je u rodnim Drinovcima. Tri razreda franjevačke klasične gimnazije završio je u Širokom Brijegu, a nakon toga upisao je četvrti razred gimnazije u Vinkovcima. Školovanje je nastavio u zagrebačkoj Donjogradskoj klasičnoj gimnaziji.
Prvu pesmu "Zimska pesma" objavio je 1913. godine u časopisu Luč kao petnaestogodišnjak, a u Vinkovcima je napisao zbirku pesama Cibaliana. Rane pesme od 1913. do 1917. godine u velikoj meri prate Matošev pesnički program. U pitanju je pejzažna lirika stroge forme sa impresionistički uhvaćenim detaljima iz zavičajnog okruženja.
Započeo je pesmama koje oponašaju Antuna Gustava Matoša, ali je ubrzo izveo dramatični zaokret – u osmom razredu, 1917. godine, napušta školovanje zbog izdavanja književnog časopisa Vijavica u Zagrebu. Pod uticajem nemačkog ekspresionističkog lista Der Sturm, dolazi do temeljnog zaokreta u Šimićevom shvatanju poezije i umetnosti. Godine 1919. pokreće časopis Juriš, a 1923. i treći časopis – Književnik.
Godine 1920. objavio je svoju jedinu kratku zbirku pesama Preobraženja, posvećenu svojoj devojci Tatjani Marinić. Time daje najveći doprinos novoj hrvatskoj književnosti, posebno pesništvu. Zbirka se sastoji od 48, uglavnom kratkih pesama. Pesme u knjizi odlikuju se posebnim grafičkim aranžmanom (tzv. središnja osa), što ga je Šimić preuzeo od nemačkog pesnika A. Holca.
Šimić je bio pesnik izrazite težnje da zgusnutim, štedljivim stihom pojača doživljaj sveta. Takav je bio i kao esejista i kritičar: voleo je strogi red, čuvao se razvučenosti i praznine. Napisao je brojne eseje, književne i likovne kritike, polemike o novom pesništvu, nekoliko kraćih proza, dnevnik, autobiografiju, nekoliko dramskih fragmenata, i započeo roman Dvostruko lice.
Preveo je 1923. godine roman Blagoslov zemlje Knuta Hamsuna (taj prevod je štampan tek 1983. godine). Osim tog romana preveo je i jednu dramu izvedenu u Narodnom pozorištu, kao i četiri kraća prozna teksta Andrea Žida, Marsela Prusta, Roze Luksemburg i Alfreda Erenštajna.
Nakon teške upale pluća 1924. godine, oboleo je od tuberkuloze. Pokušao se lečiti u Dubrovniku i Cavtatu, ali se 1925. godine vratio u Zagreb, gde je i preminuo 2. maja, u svojoj dvadeset sedmoj godini. Sahranjen je na zagrebačkom groblju Mirogoj.
Šimić je, uz Tina Ujevića i Miroslava Krležu, najistaknutiji hrvatski modernista, zaslužan za popularizaciju slobodnog stiha i novih kompozicijskih načela, kao i za konačno uključivanje hrvatskog pesništva u evropske književne tokove. Iako odličan učenik, morao je da napusti gimnaziju jer školske vlasti učenicima nisu dozvoljavale izdavanje javnih publikacija. Od tada se u potpunosti posvetio pisanju, neprestano živeći u siromaštvu, ali je uprkos teškim životnim prilikama ostavio plodan i izuzetno značajan književni opus.
Velik deo Šimićevog opusa ostao je neobjavljen do 1950-ih i 1960-ih, među ostalim i nekoliko dramskih fragmenata i započeti roman Dvostruko lice. Sabrana dela, koja je uredio njegov brat Stanislav Šimić, objavljena su 1960. godine.
Dela:
1913: Zimska pesma (prva objavljena pesma, u časopisu Luč)
1913–1917: Cibaliana (rana zbirka pesama)
1917–1919: pokreće i uređuje časopis Vijavica
1919: pokreće i uređuje časopis Juriš
1920: Preobraženja (zbirka pesama)
1923: pokreće i uređuje časopis Književnik
1923: prevod romana Blagoslov zemlje Knuta Hamsuna (objavljen 1983)
